Avrupa’da ilk fire! Baltık ülkesi ‘İstanbul Sözleşmesi’nden çekiliyor

Letonya Parlamentosu, kadınlara yönelik şiddetle mücadelede uluslararası standart kabul edilen İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeyi içeren tasarıyı onayladı. Tasarının Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics tarafından imzalanması durumunda Letonya, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen ilk Avrupa Birliği ülkesi olacak.

Letonya Parlamentosu geçen hafta yapılan birinci oylamanın ardından ülkenin “İstanbul Sözleşmesi”nden ayrılmasıyla ilgili ikinci bir oylama gerçekleştirildi.

PARLAMENTODAN ÇEKİLME KARARINA ONAY

13 saatten uzun süren tartışmanın ardından uluslararası kamuoyunda “İstanbul Sözleşmesi” olarak bilinen “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi”nden çekilme kararı, 100 sandalyeli parlamentoda 56 “evet”, 32 “hayır” ve 2 “çekimser” oyla kabul edildi.

CUMHURBAŞKANI EDGARS’IN ONAYI GEREKİYOR

Sözleşmeden çıkma kararının yürürlüğe girebilmesi için Letonya Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in 10 gün içinde onay vermesi gerekiyor. Cumhurbaşkanı Rinkevics’in çekilme kararını parlamentoya geri gönderme hakkı da bulunuyor ancak eğer parlamento değişiklik yapmadan aynı şekilde yasayı onaylarsa Rinkevics tekrar itirazda bulunamıyor.

SÖZLEŞMEDEN ÇEKİLEN İLK AB ÜLKESİ OLACAK

Rinkevics, çekilme kararının parlamentodan geçmesinin ardından ABD merkezli X sosyal medya platformundan yaptığı paylaşımda, kararı ideolojik veya siyasi gerekçelere dayanarak değil devlet çıkarları ve hukuki hususlar açısından değerlendireceğini bildirdi. Kararın Rinkevics tarafından onaylanması durumunda Letonya, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen ilk Avrupa Birliği (AB) ülkesi olacak.

REFERANDUM İHTİMALİ DE VAR

Kararın referanduma götürülme ihtimali de bulunuyor ancak kriterler dolayısıyla oldukça zor bir ihtimal olarak değerlendiriliyor. Ayrıca bazı siyasi partiler, çekilme kararını ülkenin Anayasa Mahkemesine taşımayı da değerlendiriyor.

“ŞİDDETLE MÜCADELEYLE HİÇBİR İLGİSİ OLMAYAN SİYASİ BİR PAZARLAMA”

Sözleşmeden çekilme yasası, sağcı muhalefet partisi Latvia First (Letonya İlk Sırada) tarafından gündeme getirildi ve hükümet koalisyonundaki üç partiden birinin desteğiyle de parlamentoda kabul edildi. Sözleşmeden çekilmeyi destekleyen Latvia First Partisinin temsilcisi Inguna Millere, Politico’ya yaptığı yazılı açıklamada, İstanbul Sözleşmesi’nin “cinsiyet ideolojisine dayalı radikal feminizmin ürünü” ve Letonya’nın sözleşmeyi onaylamasının “şiddetle mücadeleyle hiçbir ilgisi olmayan siyasi bir pazarlama” olduğunu savundu.

RUSYA VE AZERBAYCAN SÖZLEŞMEYİ İMZALAMAYI REDDETMİŞTİ

İstanbul Sözleşmesi, 2011’de İstanbul’da düzenlenen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin 121. toplantısında kabul edilmişti. Avrupa Birliği, sözleşmeyi 13 Haziran 2017’de imzalarken Rusya ve Azerbaycan imzalamayı reddetmiş, Çekya, Slovakya, Litvanya, Macaristan, Ermenistan ve Bulgaristan sözleşmeyi imzalamış ancak yürürlüğe koymamıştı.

TÜRKİYE DE ÇEKİLMİŞTİ

İstanbul Sözleşmesi’nin bazı maddeleri, Türkiye’de toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ve geleneksel aile değerlerine zarar verdiği yönünde tartışmalara neden olmuş, Türkiye 2021’de İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmişti.

Kaynak: AA