Bakan Fidan: Suriye’nin tekrar kaos alanı olmasına müsamaha göstermeyiz

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan Suriye ile ilgili dikkat çeken bir uyarıda bulundu. Bakan Fidan, "uriye'nin tekrar bir kaos alanı olmasına Türkiye olarak müsamaha göstermemiz mümkün değil. Irak ve Suriye'de olan son 25-30 yıldaki olayların, Türkiye'ye inanılmaz büyük bir maliyeti oldu. Irak'ta olan olaylardan çıkardığımız birtakım derslerle de Suriye stratejisini, Suriye'deki kaosu yönetme konusunda önemli dersler çıkardık." dedi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, "Suriye'nin tekrar bir kaos alanı olmasına Türkiye olarak müsamaha göstermemiz mümkün değil" dedi.

BAKAN FİDAN'DAN "SURİYE" AÇIKLAMASI

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nda (SETA) düzenlenen 'Bir Yılın Ardından Suriye: Toparlanma ve Yeniden İnşa' konferansına katıldı. Bakan Fidan, Suriye'de çatışmanın devam etmemesi, yıkımın olmaması ve yerinden edilmelerin olmaması için Rusya ve İran'la Astana sürecini başlattıklarını anımsatarak şunları söyledi: "Bu süreç, diplomatik manada gerçekten örnek alınması gereken bir süreç. Çatışan taraflar adına hareket eden güçlerin, destekleyici güçlerin bir araya gelip belli bir anlayış birliğine ulaşıp, bunu çatışmaları durdurma noktasında bir pratiğe dönüştürmeleri, gerçekten yakından bakılması gereken bir durum.

"ERDOĞAN VE PUTİN'İN DİPLOMASİSİNİN FEVKALADE ÖNEMİ VAR"

Özellikle kuzeydeki muhaliflerin yer aldığı çizgide bir alan oluşturulması ve bu alana geçilmemesi, muhaliflerin de gerginliği azaltma bölgesinin daha güneyine inmemesiyle ilgili durumu Astana süreciyle oluşturduk. Burada Cumhurbaşkanımızın, Sayın Putin'in yürüttükleri liderler diplomasisinin fevkalade önemi var. O dönem MİT'teydim; yapılan görüşmeler, alınan kararlar, daha sonra onların hayata geçirilmesi, tarafların belli bir çizgide tutulması, çatışmanın daha fazla olmaması fevkalade önemliydi.

Eğer biz o süreci diplomatik bir maharetle yönetmeseydik, kuzeyde yaşayan 5 milyon Suriyeli kardeşimiz, içerideki 3 milyon Suriyeliye ilaveten, Türkiye'ye gelme durumunda kalabilirlerdi. Çünkü Rus, İranlı milisler ve rejim güçleri yukarıya doğru ilerleme durumunda olabilirdi. Bugün ortaya koyduğumuz askeri, istihbari, diplomatik, ekonomik dayanışmayı da içeren tüm çabaların, aslında belli bir koordinasyon içerisinde, Suriye sahasında belli bir dengede götürülmesi zaten üretilmiş olan problem alanını bizim için daha da büyümekten alıkoydu."

"KOMŞULARI VE BÖLGE İÇİN TEHDİT OLMASINLAR"

Türkiye'nin, Şam yönetiminden beklentilerine değinen Fidan şu ifadeleri kullandı: "Bir komşuları için, bölge için tehdit olmasınlar. İki herhangi bir terör örgütüyle, terör faaliyetiyle ve başka bir ülkeye zarar veren bir terör grubuyla iletişim içerisinde, iş birliği içerisinde olmasınlar. Üç, ülke bölücü bir gündemde değil, bütün Suriye'nin toprak bütünlüğünü ve egemenliğini savunacak ve bunun peşinden gidecek bir anlayışın peşinde olacak. Dört, bunu mümkün kılmak için bütün hazırlıkların, bütün halkın, bütün toplumsal kesimlerin içeriye alındığı, bunların işkenceye, baskıya, zulme tabi tutulmadığı bir anlayış olacak.

"MENFAAT GELECEKSE BERABER İSTİFADE EDELİM"

Dedik ki; 'Bunları biz onlarla konuşalım, kabul ederlerse buradan yolumuza devam edelim. Etmezlerse beraber tavır koyalım, ederlerse beraber destekleyelim.' Biz aslında bölgede herhangi bir ülkenin diğer ülkeyi domine etmesinin ilkel olduğunu, yani ulusal devletler çağında bölgemizde yeni bir anlayış, yeni bir dayanışma hukukuna, yeni bir iş birliği hukukuna ihtiyacı olduğunu, sorunları beraber ortaklaşa çözmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Risk varsa beraber paylaşalım, menfaat gelecekse de beraber istifade edelim.

Yoksa bir ülkenin eski bir zihniyetle bölgeyi 'güç kullanarak' domine etme arayışını biz her zaman için aslında çok tarihte kalmış bir strateji olarak gördük. Bunun peşinden koşanların, yani ne kadar büyük devlet olursa olsunlar geldikleri zaman aslında büyük zararlar ederek çıktıklarını da gördük. Şimdi bölgemizde olan bu kadar olaydan ders almayıp, yeni bir strateji üretmeden hareket etmek gerçekten aslında büyük bir kayıp olurdu."

'BELİRSİZLİK KALDIRILMIŞ OLDU'

Fidan, Suriye'deki yeni yönetimin bölge ülkeleriyle iş birliği yaparak yola çıkmasının, bölgesel tepkilerin önüne geçtiğini söyleyerek, şunları kaydetti: "Şimdi bundan sonra birkaç tane husus var. Ülke fırsatları da barındırıyor, riskleri de barındırıyor. Ama herkes şunun farkında; kaos içerisinde olan, savaş içerisinde olan, düzensizlik içerisinde olan bir Suriye, sadece Suriye değil, bu formatı hangi ülkeye koyarsanız koyun birkaç tane şey üretiyor. Bir fiziki güvenlik tehdidi üretiyor. Terör örgütlerine ev sahipliği yapmak zorunda kalıyor ve çatışmalardan dolayı milyonlarca insan yerinden ediliyor, mülteci olarak başka ülkelere gidiyor.

"HİÇBİR ÜLKEDE 2 SİLAHLI UNSUR OLMAZ"

YPG'nin durumunun şu an ellerindeki sorunlardan biri olduğunu aktaran Fidan, "YPG ile Şam yönetimi arasında 10 Mart'ta bir mutabakata varıldı. Bunun uygulanması konusunda kabaca genel bir takvim de ortaya koydular. Şu ana kadar birtakım somut adımlar atıldığını görmedik. Biz Türkiye olarak bu sürecin ilerletilmesini, sulh ile meselelerin çözülmesini, yeni bir çatışmanın, yeni bir karşı karşıya gelişin kimsenin lehine olmayacağını her zaman için söylüyoruz. Dolayısıyla burada sürecin diyalog yoluyla ilerletilmesi önemli. YPG'nin şunu görmesi gerekiyor. Hiçbir ülkede ama hiçbir ülkede 2 tane silahlı unsur olmaz. Oradaki silahlı unsurlar ne olacak? Biz YPG/PKK denklemindeki konuların ne olduğunu söylüyoruz. Milli güvenlik ile ilgili tarafımıza bakan hususlar var. Bunları hem süreç içerisinde söylüyoruz hem açıktan söylediğimiz konular da var. Her zaman söylüyorum, istikrarın sağlanması için bu entegrasyonun da bir an önce hayata geçmesi gerekiyor" dedi.

"TRUMP'IN TAVRI ÖNEMLİ"

Suriye yönetiminin, Türkiye ve ABD ile yakın görüşme içerisinde olduğunu söyleyen Bakan Fidan, sözlerini şu şekilde sürdürdü: "Sayın Trump'a aslında gerçekten teşekkür etmek gerekiyor. Suriye'deki yönetime bir şans verilmesinin ve bunun desteklenmesinin, bölgenin güvenliği, istikrarı için önemli bir adım olacağı konusunda anlayış içerisinde oldular bizimle. Bu aslında önemli bir tavır. Burada bölge ülkelerinin, Arap ülkelerinin de Amerika'yla olan ilişkilerinin, telkinlerinin büyük bir rolü olduğunu da ayrıca vurgulamak gerekiyor.

"SURİYE'NİN TEKRAR KAOS ALANI OLMASINA MÜSAMAHA GÖSTEREMEYİZ"

Umarız İsrail şu anda gerek Amerika'nın gerek Suriye'nin ortaya koyduğu teklifi kabul etmede zorlanmaz; herkesin müreffeh, eşit, özgür, güvenlik içerisinde olduğu bir bölge içerisinde yaşamayı kabul eder. Yoksa bütün mücavirindeki ülkeleri kaos içerisinde görerek kendine güvenlik sağlamak, sürdürülebilir bir şey değil. Bizim de kabul edeceğimiz bir şey değil. Suriye'nin tekrar bir kaos alanı olmasına Türkiye olarak müsamaha göstermemiz mümkün değil. Irak ve Suriye'de olan son 25-30 yıldaki olayların, Türkiye'ye inanılmaz büyük bir maliyeti oldu.

Irak'ta olan olaylardan çıkardığımız birtakım derslerle de Suriye stratejisini, Suriye'deki kaosu yönetme konusunda önemli dersler çıkardık. İsrail'le ilgili konuda hem uluslararası toplumun hem Amerika'nın hem bölge ülkelerinin verdiği mesaj aynı Filistin'de olduğu gibi. 'Suriye'ye yönelik müdahaleden işgalden vazgeç, varsa bir mesele, sorun bunu diyalogla, görüşmeyle hallet bir anlaşma ve uzlaşma zemini bul.' Şu an da verilen mesaj bu. Bu risk yönetildiği zaman ben Suriye'deki diğer risklerin yönetilmesinde çok fazla bir sorun görmüyorum."

Kaynak: DHA