Düşen doğum oranları sonrası Çin yönetimi 32 yıllık uygulamayı sonlandırdı

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Savaştan daha büyük bir tehdit" olarak nitelendirdiği doğum oranlarındaki düşüş Türkiye'de olduğu gibi Çin hükümetini de harekete geçirdi. 32 yıldır vergiden muaf olan doğum kontrol ürünlerine yüzde 13 ek vergi getiren Çin yönetimi, doğurganlığı artırmak amacıyla bazı sosyal destekleri de devreye almaya hazırlanıyor.

Dünyanın en kalabalık ülkelerinden biri olan Çin, düşen doğum oranlarına karşı dikkat çeken bir adım attı. Hükümet, prezervatif, doğum kontrol hapı ve spiral gibi doğum kontrol ürünlerine yüzde 13 oranında katma değer vergisi uygulanacağını açıkladı. Düzenlemenin 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe gireceği bildirildi.

VERGİ MUAFİYETİ SONA ERDİ

Bu kararla birlikte 1993 yılından bu yana geçerli olan ve 32 yıldır uygulanan vergi muafiyeti sona ermiş oldu. Yetkililer, alınan kararın arkasında hızla düşen doğum oranları, yaşlanan nüfus yapısı ve daralan iş gücüne yönelik endişelerin bulunduğunu belirtti.

YÜZDE 35'LİK DÜŞÜŞ YAŞANIYOR

Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre Çin'de 2024 yılında 9,5 milyon bebek dünyaya geldi. Bu sayı, 2019'da kaydedilen 14,7 milyon doğuma kıyasla yaklaşık yüzde 35'lik bir düşüş anlamına geliyor. Ejderha Yılı etkisiyle doğumlarda kısa süreli bir artış yaşansa da genel eğilimin aşağı yönlü olduğu ifade ediliyor. Doğumların ölümlerin gerisinde kalmasıyla Çin, 2023 yılında dünyanın en kalabalık ülkesi unvanını Hindistan'a kaptırdı.

Çin, 1980'li yıllardan 2015'e kadar uyguladığı tek çocuk politikasıyla doğumları sıkı şekilde sınırlandırmıştı. 2015'te iki çocuk, 2021'de ise üç çocuk izni verilerek politika kademeli olarak gevşetilmiş, bu süreçte doğum kontrol yöntemleri devlet tarafından teşvik edilmiş ve bazı hizmetler ücretsiz sunulmuştu. Yeni vergi düzenlemesi ise geçmişte izlenen bu politikalarla çeliştiği gerekçesiyle eleştirilere neden oldu.

SOSYAL DESTEKLER DEVREYE ALINACAK

Öte yandan Çin yönetimi, doğurganlığı artırmak amacıyla bazı sosyal destekleri de devreye almaya hazırlanıyor. Buna göre annelik izninin 128 günden 158 güne çıkarılması, babalık izninin 30 güne uzatılması ve 1 Ocak 2025'ten sonra doğan çocuklar için yıllık 500 dolarlık devlet desteği sağlanması planlanıyor.

ERDOĞAN "FELAKETİ YAŞIYORUZ" DEMİŞTİ

Benzer şekilde, başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere Türkiye'deki yetkililer de düşen doğum oranlarını önemli bir risk olarak değerlendiriyor. Erdoğan konuyla ilgili son açıklamasında "Geçen yıl ölçülen toplam doğurganlık hızı 1,48. Şu anda bir felaketi yaşıyoruz. Bu savaştan bile daha büyük tehdit" ifadelerini kullanmıştı.