İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti, Gazze’deki ateşkes ve esir değişimi anlaşmasını onaylaması yönünde giderek artan uluslararası baskıyla karşı karşıya kaldı. İsrail’de muhalefet ile aşırı sağ arasında ise Gazze anlaşması için iki senaryo konuşuluyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hükümeti, 15 Ocak’ta duyurulan ve 19 Ocak’ta yürürlüğe girmesi beklenen Gazze’deki ateşkes ve esir değişimi anlaşmasını onaylaması yönünde giderek artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.
NETANYAHU İÇ ÇIKMAZLA KARŞI KARŞIYA
Uluslararası baskıya paralel olarak Netanyahu, iktidardaki koalisyonun varlığını tehdit eden bir iç çıkmazla da karşı karşıya. Aşırı sağcı Yahudi Gücü Partisi lideri, aynı zamanda Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisinin lideri Maliye Bakanı Bezalel Smotrich anlaşmaya karşı çıkıyor. Anlaşmayı Ben-Gvir “teslimiyet” olarak değerlendirirken, Smotrich “İsrail’in ulusal güvenliği için bir felaket” olarak görüyor.
BEN-GVİR’DEN TEHDİT
Ben-Gvir ve Smotrich, 16. ayına giren Gazze’deki yıkıcı saldırıların sürdürülmesinin yanı sıra bu saldırılarla Gazze’yi tamamen işgal etmek, burada yerleşim yerleri kurmak, nüfusunu yerinden etmek ve Hamas hareketini tamamen ortadan kaldırmak şeklindeki hedefleri gerçekleştirmek istiyor. Bu çıkmaz bağlamında Ben-Gvir perşembe akşamı, partisinin Gazze Anlaşması’nı onaylaması halinde hükümetten istifa edeceği tehdidinde bulundu. Daha önce Ben-Gvir, anlaşmanın kabul edilmesi halinde Smotrich’e hükümetten istifalarını birlikte sunma çağrısı yaptı.
HÜKÜMETİ DÜŞÜRMEYE YETECEK ÇOĞUNLUK
İsrail Meclisinde, 7 sandalyeye sahip olan Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in Dini Siyonizm Partisi ile 6 sandalyeye sahip Ben-Gvir’in Yahudi Gücü Partisi işbirliği yapmaları durumunda hükümeti düşürmeye yetecek çoğunluğa erişebiliyor. İsrail siyasi sistemine göre, hükümetin iktidarda kalabilmesi için 120 sandalyeli Mecliste en az 61 milletvekiline sahip olması gerekiyor. Netanyahu’nun iktidar koalisyonu mevcut tabloda 68 milletvekili tarafından destekleniyor.
LAPİD’DEN NETANYAHU’YA DESTEK
Ana muhalefetteki Gelecek Var Partisi lideri Yair Lapid ise aşırı sağcı Ben-Gvir’in Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşması yürürlüğe girmesi halinde hükümetten çekileceğini duyurması üzerine Başbakan Netanyahu hükümetine siyasi destek vadetti. İsrail’de Lapid’in liderliğini yaptığı ana muhalefet partisi Gelecek Var, Mecliste 24 milletvekiliyle temsil ediliyor.
İSRAİL’DEN “HAMAS BAZI MADDELERDEN CAYDI” İDDİASI
İsrail’de yaşanan hükümetten çekilme ve hükümetin düşmesi senaryoları, Netanyahu’nun anlaşmanın duyurulmasından sonra gösterdiği çelişkili tutumlar ve anlaşmayı onaylayacak toplantıların ertelenmesini açıklıyor. İsrail Başbakanlık Ofisi, Hamas’ı Gazze’deki ateşkes anlaşmasında bazı maddelerden caydığını iddia edip taslağı değiştirmekle suçlayarak, “Hamas, anlaşmanın tüm maddelerini kabul ettiğini arabuluculara bildirene kadar İsrail kabinesinin toplanmayacağını” açıkladı.
HAMAS: ANLAŞMAYA BAĞLIYIZ
Öte yandan Hamas Siyasi Büro Üyesi İzzet er-Raşak, anlaşmaya bağlı olduklarını duyurdu. Raşak, Hamas’ın sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Hamas arabulucuların duyurduğu ateşkes anlaşmasına bağlı.” ifadesini kullandı.
The Times of Israel gazetesinin haberinde, İsrail müzakere heyetinin Gazze’deki ateşkes ve esir takası üzerindeki ihtilafları Doha’da hala görüştüğü aktarılırken, serbest bırakılacak Filistinli tutukluların isimleri ve bazı detaylar üzerinde ihtilaf olduğu belirtildi.
NETANYAHU’DAN İKNA ÇALIŞMALARI
Başbakan Netanyahu’nun anlaşmanın detayları üzerine müzakereleri sürdüren İsrail heyetinin ülkeye dönmesini beklediği yönündeki kulis bilgisi İsrail basınına yansıdı. Aynı şekilde, anlaşmaya gidilmesi durumunda hükümeti devirmekle tehdit eden aşırı sağcı koalisyon ortaklarını Netanyahu’nun ikna etmeye çalıştığı yorumları yapıldı. Ben-Gvir’in kendi tutumuna kesin karar verdiği kesin gözüyle bakılırken, Netanyahu’nun hükümetin düşmemesinin Smotrich’e bağlı olduğu düşündüğü iddia ediliyor.
İsrail’de muhalefetteki Ulusal Birlik Partisi lideri Benny Gantz ise Hamas ile varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını duyuran X paylaşımında bulundu. Gantz, “Daha önce de belirttiğim gibi, Ulusal Birlik bu adımı açıkça, gerekirse siyasi olarak da destekleyecek.” ifadesini kullandı.
LAPİD: GÖZÜNÜZÜ KORKUTMAYIN
Ben-Gvir’in Gazze’de ateşkes ve esir takası anlaşmasına karşı yaptığı açıklamanın ardından Lapid, “Binyamin Netanyahu’ya diyorum ki korkmayın ya da gözünüzü korkutmayın, esir takası anlaşmasını yapmak için ihtiyacınız olan her türlü siyasi desteği alacaksınız.” değerlendirmesinde bulundu.
İsrail devlet televizyonu KAN’ın haberinde ise, İsrail kabinesinin, Netanyahu ile Smotrich arasındaki duruma ilişkin son tabloyu netleştirmeksizin, Gazze anlaşmasını onaylamak için cuma sabahı toplanacağı belirtildi.
ANLAŞMANIN ONAYLANMASINA İLİŞKİN İKİ SENARYO
1- Yalnızca Ben-Gvir’in partisinin istifası:
Eğer Ben-Gvir tek başına istifa ederse ve Smotrich’in partisi hükümette kalırsa Netanyahu hala 62 sandalyeye sahip olacak. Bu da Smotrich’in parti bakanlarının muhalefetine rağmen hükümetin devamını ve anlaşmanın geçmesini sağlayacak.
2- Ben-Gvir ve Smotrich partilerinin istifası:
Her iki parti de birlikte çekilirse hükümet çoğunluğunu kaybedecek ve bu da düşmesine yol açacak. Ancak gözlemciler, iki partinin kitlesinin farklı öncelikleri sahip olması sebebiyle bu senaryoyu zayıf görüyor.
Ben-Gvir’in kitlesi Gazze’yi yeniden işgal etmeye odaklanırken, Smotrich’in kitlesinin Batı Şeria’daki yerleşimlerin güçlendirilmesine öncelik verdiği biliniyor. Netanyahu’nun, Smotrich’in hükümette kalmasını sağlamak için Batı Şeria’ya yerleşimi teşvik etmek gibi garantiler sağlamaya çalışabileceği yorumları yapılıyor.
ATEŞKES VE ESİR TAKASI ANLAŞMASI
Arabulucu ülkelerden Katar, 15 Ocak’ta İsrail ile Hamas arasında Gazze’de ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu. Anlaşma, 19 Ocak Pazar günü itibarıyla yürürlüğe girecek. 3 aşamadan oluşacak ateşkes anlaşmasının ilk 42 gününde İsrailli 33 esir salınacak.
Anlaşma, Gazze Şeridi’ne insani yardımların kapsamlı şekilde ulaşmasının yanı sıra yerinden edilen Filistinlilerin bölgelerine geri dönebilmelerini içeriyor. İkinci ve üçüncü aşamaların detayları, birinci aşamanın tamamlanmasıyla açıklanacak.
News
