Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Rusya’yı Avrupa ve Fransa’ya tehdit ilan etmesinin ardından Brüksel’deki olağanüstü AB Liderler Zirvesi’nde tarihi kararlar alındı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, birlik üyesi 27 ülkenin liderlerinin 800 milyar Euro’luk yeni savunma planına destek verdiği zirvenin ardından yaptığı açıklamada, “Bugün tarih yazılıyor” dedi.
Macron’un Rusya uyarısının ardından Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin liderleri, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana birliğin güvenliği için en kritik anlardan birinde, yeni bir savunma planı oluşturmak amacıyla acil bir zirvede bir araya geldi.
5 AŞAMALI PLAN
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Birliği’ni yeniden silahlandırmak ve Ukrayna’ya desteği arttırmak üzere beş aşamalı planı tanıttı.
Planın ilk aşaması, üye ülkelerin ulusal savunma girişimlerini finanse etmek için kamu fonlarını serbest bırakmayı içeriyor. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İstikrar ve Büyüme Paktı’nı aşmak için bir mekanizma önereceklerini ve bu sayede ülkelerin belirtilen bütçe açığı tavan değerini aşarak tetiklemeden savunma harcamalarını artırabileceklerini belirtti. Plana göre düzenleme, 4 yıl içinde 650 milyar Euro’ya kadar kaynak sağlayabilir.
İkinci aşama, hava savunma sistemleri, topçu sistemleri, füzeler, çeşitli mühimmatlar, insansız hava araçları ve anti-drone teknolojilerine yatırım yapmak için üye ülkelere 150 milyar Euro’luk kredi sağlayacak yeni bir finansal aracın tanıtılmasını içeriyor. Von der Leyen, bu ekipmanlarla üye ülkelerin Ukrayna’ya desteklerini önemli ölçüde artırabileceklerini ve askeri ekipmanların hızlı bir şekilde tedarikini sağlayabileceklerini ifade ediyor.
Planın son iki aşaması, genişletilmiş bir yatırım piyasası aracılığıyla özel sermayeyi harekete geçirmeye ve savunmayla ilgili finansmanı artırmak için Avrupa Yatırım Bankası’nı devreye sokmaya odaklanıyor. Bu bağlamda Avrupa’nın yeniden silahlanma planı, savunma harcamaları için yaklaşık 800 milyar Euro’luk bir kaynağı harekete geçirebileceği ifade edildi.
“STRATEJİK BİR BEYİN FIRTINASI GERÇEKLEŞTİRDİK”
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel’deki olağanüstü AB Liderler Zirvesi sonrasında ortak basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda AB Konseyi Başkanı Antonio Costa, “Bugün Avrupa ve Avrupalıların güvenliği için belirleyici bir an. Birkaç ay önce savunma konusunda ortak eylemlerimizi yönlendirmek amacıyla stratejik bir beyin fırtınası gerçekleştirdik ve bugün sonuç alıyoruz. Güçlü ve daha egemen bir Avrupa Savunmasına doğru kararlılıkla ilerliyoruz” dedi.
Bugün alınan kararların bir aciliyet duygusuyla şekillendiğini vurgulayan Costa, “Bu temel doğrultusunda savunma kapasitemizi güçlendirmek için yeni kaynaklar, yeni araçlar ve yeni enstrümanlar sağlamak üzere somut kararlar aldık. Bu, ekonomimize yatırım yapmak ve vatandaşlarımızı korumak anlamına geliyor” dedi.
“ÖNCELİKLİ ALANLARA YATIRIM KARARI ALDIK”
Costa, “Öncelikle, Avrupa Savunma Ajansı tarafından öncelikli olarak tanımlanmış olan alanlara yatırım yapma kararı aldık. Bu alanlar, Ukrayna savaşından çıkarılan dersleri yansıtıyor ve NATO ile tam uyum içerisinde. Bunlar, hava ve füze savunması, topçu sistemleri, füzeler ve mühimmat, insansız hava araçları ve anti-drone sistemleri, yapay zeka, siber ve elektronik harpten oluşuyor” dedi.
İkinci olarak savunma için ek kamu ve özel fonları harekete geçirme kararı aldıklarını vurgulayan Costa, “Üye devletlerin acilen ihtiyaç duyduğu savunma kapasitesini artırmalarına destek sağlamak için 150 milyar Euro’ya kadar çıkabilecek yeni bir Avrupa finansal enstrümanı oluşturacağız. Buna ek olarak bugün şunu da vurguladık, İstikrar ve Büyüme Paktı kapsamında esnekliğe ihtiyacımız var. Çünkü üye devlet savunmaya daha fazla yatırım yapacak ve ortak mali kurallarımızın buna müsaade etmesi gerekiyor” dedi.
Costa, “Üçüncü olarak, daha verimli ve birlikte yatırım yapma kararı aldık. Standartlaştırma ve sadeleştirme yoluyla ortak tedarik sürecine katılıyoruz. Bugünkü kararlarımız net bir mesaj ortaya koyuyor; sözümüzü yerine getiriyoruz ve vaatlerimiz için maddi kaynak ayırıyoruz” dedi.
“UKRAYNA’YA DESTEĞİMİZİ ARTIRMA TAAHHÜDÜNDE BULUNDUK”
Avrupa savunmasını güçlendirmenin Ukrayna’ya da katkı sağlayacağını vurgulayan Costa, “Ukrayna’ya desteğimizi daha da artırma taahhüdünde bulunduk. Üye devletler, artan mali alan sayesinde desteklerini derhal artırabilecekler. Bugün, birkaç üye devlet, toplamda 15 milyar Euro’ya kadar taahhütte bulunduklarını açıkladı” dedi.
Konseyden ayrıca Ukrayna’nın acil askeri ve savunma ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik ilave girişimler üzerinde çalışmasını istediklerini belirten Costa, “Bu Avrupa için tarihi bir an. Bugün Avrupa Birliği’nin zorlukların üstesinden geliyor. Avrupa Savunması’nı inşa ediyor ve Ukrayna ile omuz omuza duruyor. Günün sonunda hepimizin istediği, hak ettiği ve uğruna çalıştığı şey, barış ve güvenliktir” dedi.
VON DER LEYEN: BUGÜN TARİH YAZILIYOR
AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen ise, “Bence bugün tarih yazılıyor. Bugünkü AB Liderler Zirvesi’nden Avrupa’nın güvenliğini sağlama ve durumun gerektirdiği ölçekte, hızda ve kararlılıkta harekete geçme konusunda son derece kararlı bir şekilde çıkıyoruz. Daha fazla, daha iyi ve daha hızlı yatırım yapmaya kararlıyız” dedi.
Avrupa’nın açık ve mevcut bir tehdit ile karşı karşıya olduğunu ve bu nedenle bugün Avrupalı liderlere “ReArm Europe” planını sunduğunu ifade eden Von der Leyen, “Bu plan, Avrupa’nın bugünkü tehditlerle yüzleşmek için ihtiyaç duyduğu askeri kapasiteyi sağlamayı hedefliyor ve 800 milyar Euro’ya kadar bir kaynak harekete geçirilebiliyor. Bu plan, kendi güvenliğimiz için daha fazla sorumluluk üstlenmemiz ile ilgili, çünkü bir aciliyet söz konusu. Bu nedenle, liderlerin desteğiyle Komisyonun bir sonraki Avrupa Konseyi toplantısından yani mart ayındaki olağan AB Liderler Zirvesi’nden önce ayrıntılı yasa teklifleri sunması konusunda mutabık kaldık” dedi.
“SAVUNMA ALALINDA EŞİ BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ BİR ADIM”
Bu çerçevede beş farklı unsurun öne çıktını ifade eden Von der Leyen, “Birincisi, İstikrar ve Büyüme Paktı’nın ulusal kaçış maddesinin kontrollü, koordineli ve süreyle sınırlı bir şekilde devreye alınmasını teklif edeceğiz. Bu, üye devletlere ihtiyaç duydukları finansal esnekliği sağlayacak ve savunmaya hızlı ve kayda değer ölçüde yatırım yapmaları için alan açmış olacak. Bu savunma alanında eşi benzeri görülmemiş bir adım. Bu mekanizma, tam anlamıyla kullanıldığında savunma harcamalarında 650 milyar Euro’ya kadar kaynak sağlayabilir” dedi.
ÜYE DEVLETLERE 150 MİLYAR EURO’LUK KREDİ
Von der Leyen, “İkinci nokta, yeni bir finansal enstrüman teklif edeceğiz. Üye devletlere ortak tedariki hızlandırmaları için 150 milyar Euro’luk kredi sağlayacağız. Bu istisnai bir önlem ancak olağanüstü bir zamanda bulunuyoruz ve bu da olağanüstü adımlar gerektiriyor” dedi.
Teslimatların hızlı olması ve kredilerin Avrupalı üreticilerden yapılan alımları finanse etmesi gerektiğini vurgulayan Von der Leyen, bu uygulamanın maliyetleri azaltacağını ve üretimin toplu ve hızlı bir şekilde artırılmasını sağlayacağını ifade etti.
UYUM FONLARI SAVUNMAYA AKTARABİLECEK
Üçüncü unsurun gönüllülük esasına bağlı olduğunu ifade eden Von der Leyen, “Bu, mevcut AB bütçesini savunmaya yönlendirme imkanıdır ve burada odak, uyum fonları üzerindedir. Bu gönüllülüğü esas alan bir seçenektir ve isterseniz uyum fonlarını esneterek savunma alanına aktarabilirsiniz” dedi.
Bugün ayrıca özel yatırım ve özel sermayenin nasıl cezbedileceğine ilişkin bir görüşme de yaptıklarını ifade eden Von der Leyen, “Bu hususta Avrupa Tasarruf ve Yatırım Birliği’ni ilerletmemiz çok önemli. Bu özel yatırımlar için kritik. Aynı zamanda Avrupa Yatırım Bankası’nın kredi verme yöntemlerini değiştirmesi ve güncellemesi gerekiyor. Savunma alanında faaliyet gösteren yenilikçi girişimler ile orta ölçekli işletmelerin finansmana tam erişime sahip olmaları şart” dedi.
Son olarak, Avrupa’nın savunmasının geleceğine ilişkin beyaz kitabın yakında sunulacağını ifade eden Von der Leyen, bunun da 19 Mart’taki AB Liderler Zirvesi öncesinde olacağını duyurdu.
Zirve çerçevesinde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ile önemli bir görüşme de gerçekleştirdiklerini duyuran Von der Leyen, “Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’ne desteğimiz, hiç bu kadar aciliyet arz etmemişti. Bu nedenle, Ukrayna’nın askeri ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak için Ukrayna ve savunma sanayii ile çok yakın çalışacağız” dedi.
TRUMP’A “AB OLMADAN OLMAZ” MESAJI
Basın toplantısında ABD öncülüğündeki Ukrayna müzakerelerine ilişkin bir soruya cevap veren Von der Leyen, “Hepimiz adil ve kalıcı bir barış istiyoruz ancak barış, güçlü bir konumdan sağlanmalı. Bu aynı zamanda Başkan Trump’ın da çıkarınadır. Çünkü, güçlü bir barışa ulaşmak istiyorsa, bunu ancak Avrupa Birliği ve üye devletlerin desteğiyle başarabilir. Çünkü bunun için yerine getirilmesi gereken ön koşullar var. Örneğin, Ukrayna’nın 2025 yılında ekonomik olarak ayakta kalabilmesini sağlayan biz olduk. Şimdi, Ukrayna savunmasına büyük yatırımlar yapan ve Ukrayna’nın ihtiyacı olan askeri kapasiteleri sağlayan da biziz. Kış boyunca enerji sisteminin aktif kalmasını teminat altına alan da bizdik” dedi.
MACARİSTAN, UKRAYNA’YA İLİŞKİN BİLDİRİYİ VETO ETTİ
Macaristan’ın AB Liderler Zirvesi’nin ardından yayınlanan Ukrayna’ya ilişkin bildiriyi veto etmesine ilişkin bir soruya cevabında AB Konseyi Başkanı Costa, “Savunma konusunda oybirliğiyle anlaşmaya vardık. Ukrayna konusunda ise 27 üye devletten 26’sının güçlü desteğine sahibiz. Bildiğiniz gibi Macaristan’ın Ukrayna konusunda farklı bir stratejik yaklaşımı var. Ancak bu, Macaristan’ın 27 üye arasında izole olduğu manasına geliyor. Macaristan’ın tutumuna saygı duyuyoruz fakat sonuçta bu sadece 27’de bir” dedi.
Costa ve Von der Leyen, ABD’nin var olmadığı bir denklemde AB’nin Ukrayna’ya güvenlik garantisi sunup sunamayacağı yönündeki bir soruya cevaplarında ise en iyi güvenlik garantisinin Ukrayna ordusu olduğu cevabını verdi.
MACRON NE DEMİŞTİ?
Fransa Cumhurbaşkanı Macron dün akşam yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında, Rusya’nın Fransa ve Avrupa için tehdit haline geldiğini ifade etmişti. Macron, önümüzdeki hafta başkent Paris’te Ukrayna’da barışı sağlamaya katkıda bulunmaya hazır ülkelerin genelkurmay başkanlarını bir araya getireceğini duyurmuştu. Fransa’nın nükleer caydırıcılık kapasitesinin Avrupa’nın güvenliğinin temel unsurlarından biri olduğunu vurgulan Macron, “1964 yılından beri Fransa’nın nükleer gücü, Avrupa’da barış ve güvenliği koruyan bir unsur olmuştur” demişti. Macron, Fransa’nın Avrupa müttefiklerinin korunması konusunda nükleer caydırıcılık politikasını tartışmaya açacağını ifade etmiş, ancak nükleer silahların kullanımıyla ilgili nihai kararın Fransa Cumhurbaşkanlığı’nın elinde olacağını vurgulamıştı.
News
