Clinical and Experimental Gastroenterology dergisinde yayımlanan bilimsel derleme, Türk nüfusunun %70-80'ini etkileyen genetik laktoz sindirim zorluğuna (hipolaktazi) dikkat çekiyor. Şişkinlik ve gaz gibi belirtiler yaşayan birçok kişi, çözümü sütü tamamen kesmekte veya doğrudan laktozsuz ve bitkisel sütlere geçmekte buluyor. Ancak araştırmalar, bu yaklaşımın kemik sağlığını riske attığını ve asıl çözümün "yasaklamak" değil, "yönetmek" olduğunu gösteriyor.
Clinical and Experimental Gastroenterology dergisinde yayımlanan "Laktoz İntoleransı: Tanı, Genetik ve Klinik Faktörler" başlıklı makale, dünya genelinde yaygın olan bir sindirim sorununa ve bu sorunun yanlış yönetilme biçimlerine ışık tutuyor.
Araştırmaya göre dünya nüfusunun %75'i, Türkiye'de ise bu oran %70-80 civarında, genetik olarak (özellikle LCT genini etkileyen MCM6 gen varyantları nedeniyle) yaş aldıkça süt şekerini (laktoz) sindiren enzimi daha az üretiyor. Bu durum "hipolaktazi" olarak adlandırılıyor ve süt tüketimi sonrası şişkinlik, gaz, karın ağrısı gibi belirtilere yol açabiliyor.
Yaygın hata: Sütü hayattan çıkarmak
Bu belirtilerle karşılaşan tüketicilerin ilk refleksi genellikle sütü ve tüm süt ürünlerini diyetlerinden tamamen çıkarmak ya da hızla laktozsuz veya bitkisel (badem, soya, yulaf) süt alternatiflerine yönelmek oluyor.
Ancak bilimsel derleme, bu "sıfır tolerans" yaklaşımının gereksiz ve hatta riskli olabileceğini vurguluyor. Süt ürünlerinin diyetten tamamen çıkarılması, yetersiz kalsiyum alımına ve uzun vadede kemik yoğunluğunda azalma (osteoporoz) ve kırık riskine yol açabiliyor.
Bilimsel çözüm: Yasak değil, yönetim
Makalenin de altını çizdiği gibi, laktoz sindirim bozukluğu "sıfır tolerans" anlamına gelmemektedir. Çözüm, süt ürünlerini tamamen bırakmak değil, doğru ürünleri doğru miktarda tüketmektir:
"12 Gram" Kuralı: Araştırmalar, laktoz intoleransı olan çoğu bireyin, günde 12 grama kadar laktozu (yaklaşık bir su bardağı süte eşdeğer) belirgin bir semptom yaşamadan tolere edebildiğini göstermektedir. Uzmanlar, sütü tek başına içmek yerine, sindirimi yavaşlatmak için diğer gıdalarla birlikte tüketilmesini önermektedir.
Asıl çözüm yoğurt, kefir ve peynir: Laktozsuz sütlere yönelmek bir seçenek olsa da asıl doğal ve etkili çözüm fermente süt ürünleridir.
Yoğurt ve kefir: Bu ürünler, içerdikleri canlı ve faydalı bakteriler (probiyotikler) sayesinde, laktozu parçalayan enzimi (beta galaktosidaz) kendi bünyelerinde barındırır. Bu durum, yoğurt ve kefirin süte göre çok daha kolay sindirilmesini sağlar.
Peynir: Özellikle eski peynirlerde, üretim ve mayalanma sürecinde laktozun büyük bir kısmı zaten parçalanmış olur.
Uzmanlar, şişkinlik şikâyeti olan kişilerin, sütü hemen kesmek yerine, genetik yatkınlıklarını öğrenmek için tanı testlerine (hidrojen nefes testi veya genetik test) başvurmalarını ve diyetlerini yasaklar üzerine değil, yoğurt ve peynir gibi sindirimi kolay, kalsiyum açısından zengin gıdalar üzerine kurmalarını tavsiye ediyor.
Kaynak: Haberler.com
News
