Trump ile Zelenskiy’nin uğruna kavga ettiği ve Ukrayna liderinin geri adımı sayesinde yeniden masaya gelen değerli mineral anlaşması için görüşmeler, Suudi Arabistan’da başladı.
ABD ve Ukrayna’dan diplomatik heyetler, 28 Şubat’ta Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin Beyaz Saray ziyaretinde yaşanan krizin ardından yarın Suudi Arabistan’da bir araya geldi.
KAVGA SONRASI İLK TEMAS
Suudi Arabistan, 28 Şubat’ta Beyaz Saray’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile ABD Başkanı Donald Trump ve Başkan Yardımcısı JD Vance arasında yaşanan sert tartışmanın ardından yarın ABD ve Ukrayna’dan diplomatik heyetleri ağırlıyor.
İSTİHBARAT PAYLAŞMA YASAĞI KALKMIŞTI
ABD Başkanı, dün yaptığı açıklamada, ABD’nin Ukrayna ile istihbarat paylaşımına ilişkin yasağı neredeyse sona erdirdiğini ve Suudi Arabistan’da Ukraynalı yetkililerle yapılacak görüşmelerden iyi sonuçlar beklediğini söyledi.
CIA Direktörü John Ratcliffe, istihbarat paylaşımının durdurulması kararının, Zelenski’nin Rusya ile barış görüşmelerine başlaması konusunda Trump ile işbirliği yapmasını sağlamak amacıyla alındığını ifade etmişti. ABD, istihbarat paylaşımının yanı sıra Ukrayna’ya askeri yardımları da durdurmuştu.
İLK GÖRÜŞMEDE KAVGA ÇIKMIŞTI
Trump, Beyaz Saray ziyaretinde Zelenski’ye sinirlenerek, “Üçüncü Dünya Savaşı’nı riskiyle kumar oynuyorsun ve yaptıkların bu ülkeye çok büyük bir saygısızlık” demişti. Zelenski krize dönüşen Beyaz Saray ziyareti sonrasında ABD’ye Ukrayna’nın nadir toprak elementlerine erişim hakkı tanıyan anlaşmayı imzalamadan ABD’den ayrılmak zorunda kaldı. Kiev, bu anlaşmanın Ukrayna’ya ABD askeri desteğinin devam etmesini güvence altına alacağını umuyordu. Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde düzenlencek görüşmelerde, bu anlaşmanın imzalanması olası görülüyor.
Suudi Arabistan, geçen ay ABD ve Rusya arasındaki görüşmelere de ev sahipliği yapmıştı. Kiev ile Moskova arasında olası barış müzakereleri için de ideal bir konum olarak görülen Suudi Arabistan’ın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Trump’ın ilk yüz yüze görüşmesine de ev sahipliği yapması konuşuluyor.
GÖRÜŞMELERE KİMLER KATILACAK?
Zelenski’nin, Cidde’deki görüşmelerden önce Suudi Arabistan’a bir ziyarette bulunması bekleniyor. Zelenski, görüşmelere ilişkin cuma günü yaptığı açıklamada, “Barışı bizim kadar isteyen ortaklarımızla gerekli adımları atmaya devam ediyoruz. Avrupa’da, Amerika’da ve Suudi Arabistan’da çok fazla çalışma yapılacak” demişti.
Zelenski, Suudi Arabistan ziyaretinde kendisine Başkanlık Ofisi Başkanı Andriy Yermak, Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha ve Savunma Bakanı Rustem Umerov’un eşlik edeceğini duyurdu. ABD tarafına ise Ukrayna görüşmelerinde Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlık edecek, Rubio ayrıca Suudi Arabistan’ın fiili lideri Prens Muhammed bin Salman ile görüşecek.
Sybiha, görüşmeler öncesinde cuma günü Rubio ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Sybiha görüşmeyi, “yapıcı bir çağrı” olarak nitelendirirken, ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan iki cümlelik açıklamada, Rubio’nun “Başkan Trump’ın savaşı en kısa sürede bitirme konusundaki kararlılığını vurguladığı ve tüm tarafların sürdürülebilir bir barış için adımlar atması gerektiğini belirttiği” ifade edildi.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov ise görüşmelerle ilgili gazetecilerden gelen bir soruya, “Bizim ne beklediğimizin bir önemi yok. Önemli olan ABD’nin ne beklediğidir” şeklinde yanıt verdi. Peskov ayrıca, Ukrayna’nın barış isteyip istemediğine karar vermesi gerektiğini belirtti.
UKRAYNA’NIN NADİR TOPRAK ELEMENTLERİ NEDİR?
Ukrayna, Avrupa’nın en büyük kritik mineral yataklarından birine sahip ve bu kaynakların büyük bir kısmı henüz işlenmemiş durumda. Ukrayna Jeoloji Enstitüsü’ne göre, ülkede televizyonlar ve aydınlatmada kullanılan lantan ve seryum, rüzgar türbinleri ve elektrikli araç bataryalarında kullanılan neodimyum, nükleer enerji ve lazer teknolojisinde kullanılan ve daha büyük bir kullanım kapasitesine sahip erbiyum ve itriyum gibi nadir toprak elementleri bulunuyor.
Independent’ın haberine göre AB tarafından finanse edilen araştırmalar, Ukrayna’nın ayrıca skandiyum rezervlerine sahip olduğunu gösteriyor, ancak bu veriler gizli tutuluyor.
Zelenskiy, bu kaynakları geliştirmek için yıllardır çaba sarf ediyor. Independent’ın haberi dayandırdığı Forbes Ukrayna’nın verilerine göre, Ukrayna’nın maden kaynaklarının toplam değeri 12 trilyon sterlin’i (15 trilyon dolar) aşıyor.
2021’de Zelenskiy, yabancı yatırımcılara bu mineralleri çıkarmaları için vergi indirimleri ve yatırım hakları sundu. Ancak bu çabalar, 2022’de başlayan savaşla askıya alındı.
YÜZDE 53’Ü RUSYA’NIN İLHAK ETTİĞİ BÖLGEDE
Yaklaşık 7.5 trilyon dolar değerindeki Ukrayna maden kaynakları yani ülkenin toplam rezervlerinin yüzde 53’ü Rusya’nın ilhak ettiği dört bölgede (Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson) bulunuyor. Ancak, Herson’un mineral açısından çok fazla değeri bulunmuyor.
2014 yılında işgal edilen Kırım Yarımadası ise 165 milyar sterlin (yaklaşık 209 milyar dolar) değerinde minerale sahip.
News
