ABD ve İran arasındaki nükleer müzakerelerin ikinci oturumu Roma’da gerçekleştirilirken, arabulucu ülke Umman’ın “Olmaz denilen bazı meseleler mümkün görünmeye başladı” açıklaması ve taraflar arasındaki olumlu hava İsrail’i hayli panikletti.
İran’ın nükleer programına ilişkin ABD ile İran arasında, Umman Sultanlığı’nın arabuluculuğuyla başlayan müzakerelerin ikinci oturumu İtalya’nın başkenti Roma’da yapıldı. Oturumun ardından olumlu açıklamalar yapan taraflar, müzakerelerde yeni aşamaya geçileceğini ve bu müzakerelerin Umman’ın başkenti Muskat’ta önümüzdeki hafta devam edeceğini bildirdi.
“OLMAZ DENİLEN MESELELER MÜMKÜN GÖRÜNÜYOR”
Umman Dışişleri Bakanlığı, ikinci oturumun ardından daha önce “Olmaz denilen bazı meselelerin mümkün görünmeye başladığını” söyledi. İki taraf arasındaki olumlu hava, İran’a karşı askeri seçenekte ısrar eden İsrail’i endişelendirdi.
TRUMP 2018’DE ANLAŞMADAN ÇEKİLMİŞTİ
ABD Başkanı Donald Trump, İran ile 5+1 ülkeleri (Rusya, Çin, İngiltere, Fransa, Almanya+ABD) arasında 2015 yılında hayata geçirilen nükleer anlaşmayı “felaket” diye nitelendirerek 2018’de anlaşmadan çekilmişti. Söz konusu anlaşma, İran’ın nükleer programına denetim getirilmesini kabul etmesine karşılık bu ülkeye yönelik yaptırımların azaltılmasını ön görüyordu. Ancak bu süreçte İran hem uranyum geliştirmeye devam etti hem de Ortadoğu’da askeri varlığını artırdı. Yisrael Heyom gazetesinin verdiği bilgiye göre, Roma’daki görüşmeler sonrası yeni anlaşmanın da öncekine benzer olduğunu düşünen aralarında Stratejik İşler Bakanı Ron Darmer ve Mossad Başkanı David Barnea’nın da olduğu İsrailli üst düzey yetkililer, endişelerini Washington’a bildirerek “Daha güçlü güvenceler” istedi.
Gazete, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve bazı Cumhuriyetçi Senatörlerin de aynı endişeyi paylaştığını yazdı. Roma’daki görüşmeler öncesi bir açıklama yapan Trump, İsrail’in ısrar ettiği askeri seçeneği uzaklaştırırken, “İran’ın yeniden büyük ve müreffeh bir ülke olmasını istiyorum” demişti. Müzakerelerde ise İran’ın nükleer programına kısıtlamalar getirilmesini kabul etmesi halinde uluslararası yaptırımların hafifletilmesi konuşuluyor. Bu, yeni anlaşmanın da 2015’teki anlaşmaya benzeyeceği yönündeki İsrail’in endişelerini haklı çıkarsa da Roma’daki oturumu takip eden diplomatik kaynaklar, İran’ın ilk aşamada zenginleştirdiği uranyumun dost bir ülkeye taşınarak burada zenginleştirilip depolanmasını kabul ettiği öne sürüldü. Kaynaklar, söz konusu ülkenin Rusya olabileceğini ancak bu konuda İran’ın bazı garantiler istediğini öne sürdü.
MASADA NE VAR?
Uzun süren gerginliğin ardından ABD ile İran arasındaki ilk diplomatik görüşmeleri temsil eden Muskat ve Roma’daki müzakerelerin ardından hem İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, hem ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri hem de arabulucu Umman’ın dışişleri bakanı Bedr el-Busaidi olumlu açıklamalar yaptı.
Arakçi, İran Dini Rehberi Ali Hamaney’in kırmızı çizgi olarak uranyum zenginleştirmenin tamamen durdurulmasını ve İran’daki ana uranyum mekanizmasının kaldırılmasını belirlediğini söyledi. El-Busaidi, yeni müzakereler sonrası daha önce “Olmaz denilen bazı meselelerin artık mümkün görüldüğünü” belirterek olumlu konuştu.
Trump ise daha önce İran’daki uranyum zenginleştirme faaliyetinin yüzde 5’in altına düşürülmesini istemişti. New York Times (NYT) gazetesinin dün yayınladığı haberde, üçüncü tur müzakerelerinde artık Trump’ın talebinin yanı sıra teknik meseleler ve 2015’tekinden daha güçlü güvenceler belirlenmesinin de masada olacağı bilgileri verildi.
Kaynak: Haberler.com
News
