İran ve İsrail arasındaki savaş ABD’nin de dahil olmasıyla şiddetlenirken, Tahran gözünü kararttı. ABD’nin nükleer tesisleri hedef alan saldırısına yanıt vereceklerini belirten İran, “Savaş 2 yıl sürebilir. ABD doğrudan bedel ödeyecek. Biz buna hazırız” açıklamasında bulundu.
İsrail ve İran arasındaki savaş, ABD’nin Tahran’da nükleer tesisleri vurmasıyla, neredeyse geri dönülmez bir yola girdi. Sadece birkaç gün için şiddetlenen savaşta İran, İsrail’in saldırılarına yanıt verirken, ABD’den de intikam alınacağını belirtti.
İran’dan gelen son açıklama ise endişeleri artırdı. İran, özellikle ABD’nin doğrudan katılımı halinde savaşın 2 yıla kadar sürebileceğini öngördüğünü açıkladı. İran, “Savaş 2 yıl sürebilir. ABD doğrudan bedel ödeyecek. Biz buna hazırız” açıklamasında bulundu. Üst düzey bir İranlı yetkili, “Tahran bu senaryoya tamamen hazır.” dedi.
“TAHRAN’IN GÜVENLİĞİNDEN SORUMLU KOMUTAN ÖLDÜRÜLDÜ”
Öte yandan; savaşın 11. gününde şiddetli saldırılar yaşandı. İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, İran’ın başkenti Tahran’ın güvenliğinden sorumlu Devrim Muhafızları Komutanı Tharallah’ın öldürüldüğü öne sürüldü. Katar’daki ABD Büyükelçiliği ise ülkede yaşayan ABD vatandaşlarına ikinci bir emre kadar bulundukları yerden çıkmamaları uyarısında bulundu.
İSRAİL FORDO NÜKLEER TESİSİNİ HEDEF ALDI
İran’ın Kum kentinden bir yetkili, İsrail’in Fordo Nükleer Tesisini hedef aldığını bildirdi. Bilgiyi İran’ın Tesnim haber ajansı aktardı. Bölge yetkilileri şu an itibarıyla bölgedeki yerleşim yerlerinde tehlike bulunmadığını söyledi.
CEZAEVİ DE VURULDU
Öte yandan İsrail’in Kanal 12 televizyonu, İsrail ordusunun Tahran’daki Evin Hapishanesi’ni de bombaladığını duyurdu. İran öğrenci haber ajansı ISNA da Tahran’daki Şehit Beheşti Üniversitesi’nin vurulduğunu aktardı.
TAHRAN’DA PATLAMA SESLERİ: GÖRÜLMEMİŞ SALDIRI
İran Devrim Muhafızları Ordusu, İsrail’e yönelik bugünkü saldırılarda taktik değiştirdiklerini açıkladı. Saldırının, Tel Aviv ve Hayfa dahil olmak üzere İsrail’in kuzeyinden güneyine kadar bölgeleri hedef aldığı bildirildi.
Öte yandan İsrail ordusu, İran’ın başkenti Tahran’daki askeri hedeflere saldırı başlattıklarını açıkladı. Kentte patlama sesleri duyuldu. Tesnim haber ajansı, Tahran’ın kuzeyindeki Evin bölgesinde yer alan elektrik şebekesinin vurulduğunu ancak geniş çaplı bir kesinti olmadığını aktardı. Ilna haber ajansı, İran devlet televizyonunun teknik binasının İsrail saldırısında vurulduğunu duyurdu. İsrail Savunma Bakanı, “İsrail ordusu şu anda Tahran’ın merkezindeki hedeflere görülmemiş yoğunlukta saldırıyor” açıklamasını yaptı.
SAVAŞIN BALINDAN BU YANA EN ŞİDDETLİ SALDIRILAR
İsrail’in peş peşe düzenlediği “en büyük saldırılar” olarak adlandırılan saldırıları sonrası İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar “İran’ı defalarca uyardık, sivilleri hedef almayın! Bu sabah da dahil olmak üzere devam etti. Bizim cevabımız: Yaşasın özgürlük, yaşasın güzellik!” açıklaması yaptı.
İSRAİL 6 HAVALİMANINA SALDIRI DÜZENLEDİ
İsrail ordusu, yaptığı son açıklamada, İran’ın doğusu, batısı ve merkezinde altı havalimanını vurduklarını bildirdi. Ordu ayrıca Kirmanşah’ta vurulan askeri bölgenin görüntülerini yayınladı.
AŞDOD ELEKTRİK SANTRALİ DE VURULDU
Sirenlerin çaldığı bölgelerdeki sivillere, ikinci bir duyuruya kadar sığınaklarda kalmaları talimatı verildi. Öte yandan İsrail’in güneyindeki Aşdod kentinde bulunan elektrik santrali de İran balistik füzeleri ile vuruldu.
FORDO’NUN ÖNEMİ
Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın nükleer programında kritik bir yere sahip olan, hem teknik kapasitesi hem de konumu nedeniyle uluslararası alanda dikkatle izlenen bir tesis.
Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın kutsal şehirlerinden biri olan Kum yakınlarında, yerin yaklaşık 80-90 metre altına inşa edilmiştir. Bu derin ve sağlam yapısıyla, hava saldırılarına karşı oldukça korunaklıdır, bu da onu diğer nükleer tesislerden ayıran temel özelliklerden biridir.
Tesisin asıl amacı, uranyum zenginleştirme faaliyetleridir. Özellikle %20 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretimiyle, İran’ın nükleer programında hassas bir eşik olan yüksek seviyeli uranyum üretiminde rol oynamıştır. Bu oran, nükleer silah üretiminde ihtiyaç duyulan zenginleştirme seviyesine daha yakın olması nedeniyle uluslararası endişe kaynağıdır.
Fordo Tesisi, İran ile Batı ülkeleri arasında imzalanan 2015 Nükleer Anlaşması (JCPOA) kapsamına dahil edilmişti. Anlaşma gereği Fordo’da zenginleştirme faaliyetleri sınırlanmış, hatta bir dönem durdurulmuştu. Ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesi sonrası, İran bu tesiste yeniden zenginleştirme faaliyetlerine başladı.
Tesisin yer altına yapılmış olması, başlangıçta Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’na (UAEA) geç bildirilmesi ve silaha uygun zenginleştirme kapasitesi nedeniyle, bazı batılı ülkeler tarafından potansiyel askeri amaçlarla ilişkili olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir.
Fordo, nükleer müzakerelerde kilit başlıklardan biri olmayı sürdürüyor. Uluslararası toplum, İran’ın bu tesisteki faaliyetlerini şeffaf şekilde denetime açmasını ve sınırlamasını talep ediyor. İran ise, nükleer programının barışçıl olduğunu savunarak Fordo’daki haklarını koruma çabasında.
Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın nükleer kapasitesini koruma isteği ile uluslararası toplumun kaygıları arasındaki çatışmanın sembollerinden biridir. Hem jeopolitik hem de teknik açıdan İran nükleer dosyasının en kritik parçalarından biri olarak değerlendirilmektedir.
NE OLMUŞTU?
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın çeşitli kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef alan geniş çaplı saldırılar düzenledi. İran’da Genelkurmay Başkanı, Devrim Muhafızları Genel Komutanı ve bazı üst düzey komutanlar ile 9 nükleer bilim insanı saldırılarda öldü.
İran Sağlık Bakanlığı, 21 Haziran’da yaptığı açıklamada, İsrail’in saldırılarında toplam sivil can kaybının 430, yaralı sayısının da 3 bin 500’den fazla olduğunu bildirdi. İsrail Başbakanlık Ofisi, İran ordusunun yaptığı misillemelerde 24 kişinin öldüğünü, 1272 kişinin yaralandığını aktardı. Türkiye başta olmak üzere çok sayıda ülke İsrail’i kınadı.
News
